Isıtma sistemleri başlıca bireysel ve merkezi sistemler olmak üzere ikiye ayrılırlar. Bireysel sistemler her bir bağımsız bölümün kendi sistemi ile ısındığı ve hepimizin yakından bildiği kombili ısıtma sistemleri olarak tarif edilebilir.
Merkezi sistemler ise birden fazla bağımsız bölümün veya birden fazla yapının tek bir merkezden ısıtıldığı, merkezi sistem kazan daireli siteler, olarak tarif edilebilir.
Bireysel ısıtma sistemlerinde yapının büyüklüğüne göre daire tipi kombiler veya daha büyük müstakil evler için duvar tipi yoğuşmalı kazanlar kullanılır. Doğalgaz bulunmayan bölgelerde ise hava kaynaklı ısı pompaları, toprak kaynaklı ısı pompaları, pelet kazanları kullanılabildiği gibi güneş enerji sistemi ile bina ısıtılmasına destek sağlamak da mümkündür.
Isıtma sisteminde genelde konutlarda radyatörlü ısıtma tercih edilmesine rağmen, yoğuşmalı kazan, ısı pompalı sistemler ve güneş enerjisi destekli mahal ısıtma yapılan binalarda düşük sıcaklıkla çalışan yerden ısıtma sistemleri tercih edilmelidir.
Isıtıcı cihaz ile odalardaki radyatörler arasında çekilmiş olan bir boru tesisatı üzerinden genelde 75/60 °C çalışma sıcaklığına göre projelendirilmiş yüksek sıcaklıktaki su ile ısıtma yapan sistemlerdir. Radyatör tesisatları tek borulu sistem, iki borulu sistem veya kollektörlü sistem olarak yapılabilir.
Tek borulu sistemler genelde görmeye alışık olmadığımız ve iyi bir mühendislik hesabı gerektiren, doğru projelendirildiğinde verimli çalışan ve yatırım maliyeti iki borulu tesisatlara göre daha düşük olan sistemlerdir. Bu sistemlerde su tek bir boru üzerinden gidiş dönüş yapar.
İki borulu sistemlerde ise gidiş borusu ayrı, dönüş borusu ayrı çekilmektedir. Bu sistemlerde her radyatörün eşit şekilde ısıtılabilmesi önemlidir. Genelde normal kombili dairelerde hattın en sonundaki radyatörler ya çok az ısınır ya da hiç ısınmaz. Bu problem suyun doğru miktarda radyatöre girmemesinden kaynaklanmaktadır. Bu sorunun çözümü radyatörlerin altındaki vanaları kısmak suretiyle doğru bir reglaj ayarı yapmak veya tesisatın ilk kurulumunda Tichellmann yöntemini uygulamaktır.
Kollektörlü sistemlerde ise şap altından her radyatör için ayrı ayrı gidiş dönüş boruları döşenir.
Doğru bir ısıtma sistemi enerji verimliliği sağlamalıdır. Enerji verimliliği ise ısıtılan mahalin ihtiyaçtan daha fazla ısıtılmaması ile sağlanabilir. Ortamı 1 °C fazla ısıtmak %6-7 oranında daha fazla yakıt yakmak anlamına gelir. Radyatörlü sistemlerde her radyatöre termostatik vana takılmalı ve gereksiz enerji sarfiyatının önüne geçilmelidir. Termostatik vana perde, mobilya vb. içinde kalmamalıdır. Termostat kontrolü açısından kollektörlü sistemin şöyle bir avantajı vardır. Radyatörlere termostatik vana takmak yerine odaya takılacak bir oda termostatı üzerinden daha doğru kontrol imkanı sunar.
Yerden ısıtma sistemleri 50/40 – 40/30 veya 35/30 °C çalışma sıcaklığına göre projelendirilen düşük sıcaklık sistemleridir. Özellikle güneş enerjisi desteği verilen veya ısı pompası kullanılan binalarda 35/30 °C çalışma sıcaklıkları çok ciddi bir enerji tasarrufu sağlamaktadır.
Radyatörlü sistemlere göre başlıca avantajları
Yerden ısıtma sistemleri seramik, mermer, parke, halı, vb. tüm zemin döşemelerinde konforlu bir ısınma sunar.
Yerden ısıtma sisteminde oda oda sıcaklık kontrolü yapmak mümkündür. Bunun için sistemin en başından doğru projelendirilmesi, kullanılacak oda termostat yerlerinin doğru seçilmesi ve projeye işlenmesi gerekir. Yerden ısıtma boruları mümkün olduğu kadar termostat kontrolü yapılan mekanın kendi içinde döşenmeli, aynı hat başka mekanlara çalışmamalıdır. Odalara takılan termostatlar ayarlanmış sıcaklık değerine ulaştığında yerden ısıtma kollektör dolabının içine montajı yapılan kontrol paneline sinyal gönderir ve kontrol paneli bu odaya çalışan hatlardaki akuatör vanalara “Kapat” komutu gönderir. Oda sıcaklığı ayarlanmış sıcaklık değerinin 1 °C altına düştüğünde ise kontrol paneli “Aç” komutu göndererek bu odaya giden hatların tekrar ısıtılmasını sağlar.
Oda oda sıcaklık kontrolü, yeni yapılan binalarda kablo altyapısı ile, mevcut binalarda ise yapılacak keşif sonucunda otomasyona uygun kollektör değişiminin mümkün olması durumunda kablosuz olarak sağlanabilir. Günümüz teknolojisinde akıllı telefonlar üzerinden kumanda edilebilen oda sıcaklık kontrol sistemleri de tercih edilebilmektedir.
Merkezi ısıtma sistemleri birden fazla bağımsız bölümün veya birden fazla yapının tek bir merkezden ısıtıldığı sistemlerdir. Tek merkezden ısıtılan 10 daireli bir apartman, çok bloklu siteler veya büyük Residence Konut Projeleri bu sistemler için örnek olarak gösterilebilir.
Dairelerde radyatörlü ısıtma veya yerden ısıtma sistemi kurulan bu tip yapılarda, tek merkezde hazırlanan sıcak su bloklara ve oradan da katlara ve dairelere paylaştırılır. Bu sistemlerde en önemli konu enerji giderlerinin paylaşımıdır. Bu paylaşımın doğru yapılabilmesi için daire önlerinde kalorimetreler veya daire giriş istasyonu (substation) tesis edilir. Bu gibi sistemlerde genelde sıcak su da tek merkezden üretilip gönderilmektedir, bu durumda daire önlerine ayrıca sıcak su sayaçları da eklenerek tüketime göre faturalandırılma sağlanır.
Daire istasyonunda ise sadece merkezi sistemde üretilen ısıtma suyunu ölçmek ve faturalandırmak yeterlidir. Daire istasyonları, kendi içinde bulunan plakalı eşanjörler yardımı ile sıcak suyu kendileri üretirler.
Yapıda hamam bulunması durumunda hamam zemini, oturma alanları, göbek taşı ve sırt dayama kısımları sık modülasyonla döşenmelidir. Sıkça yapılan yanlışlardan birisi hamam ısıtma hatlarının binanın yerden ısıtma ana kolon hatlarından beslenmesidir. Hamamlar her zaman normal yerden ısıtma çalışma sıcaklığından daha yüksek sıcaklıklarda çalışırlar. Ayrıca yazın binanın ısıtma amaçlı yerden ısıtma talebi olmadığında hamamların ısıtılması söz konusudur. Bu durum göze alınarak hamam ısıtma hatları kazan dairesinde ayrı bir pompa grubu ile tesis edilerek ana kolon hatları sadece hamam için yaz/kış çalışacak şekilde tasarlanmalıdır. Aksi taktirde yerden ısıtma ana kolon hattına bağlı bir hamam devresinin yazın ısıtılabilmesi söz konusu olmayacaktır.
Copyright © 2021 Berkmekanik Tüm Hakları Saklıdır.
