Yıllardır kullanmakta olduğumuz kömür, doğalgaz, fuel-oil, motorin ve diğer petrol türevleri fosil yakıtlar olup, günümüzde kaynakları kısıtlı hale gelmiştir. Yeni kaynaklar bulunamadığı taktirde bu yakıt türlerinin bir zaman sonra tükeneceği kaçınılmazdır. Sınırlı kaynaklar, ihtiyaç duyulan enerjinin “sürdürülebilir (yenilenebilir)” olması ihtiyacını doğurmuştur.
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının başında hava, su, rüzgar ve güneş sayılabilir.
Mekanik Tesisat tarafında bizi ilgilendiren kaynaklar ise hava, su ve güneştir.
Isı Pompaları, hava ve su kaynaklı olmak üzere ikiye ayrılırlar. Aslında birçoğumuzun evinde hava kaynaklı bir ısı pompası hali hazırda kullanılmaktadır. Klimalar, birer hava kaynaklı ısı pompasıdır ve havadan aldığı enerjiyi yine hava yoluyla bizlere ısıtma veya soğutma olarak sunarlar. Bu tip cihazlara Havadan/Havaya Isı Pompası denilmektedir.
Burada bizim ele alacağımız konu ise Havadan/Suya - Sudan/Suya Isı Pompalarıdır.
Hava Kaynaklı ısı pompaları kombiye benzeyen bir iç ünite ve klima dış ünitesinden oluşan split tip ısı pompaları veya tek bir dış üniteden oluşan monoblok ısı pompaları olarak ikiye ayrılırlar.
Hava Kaynaklı Isı Pompaları havadan aldığı enerjiyi suya aktararak 55-65 °C sıcaklığa kadar su üretebilirler. Üretilen bu sıcak su ile yıl boyunca kullanma sıcak suyunun ısıtılması mümkün olmakta, kışın bina ısıtması yapılabilmekte, soğutma yapabilen modeller tercih edilmesi durumunda ise yaz aylarında soğutma yapılabilmektedir.
Soğutma işlemi 7 °C ye kadar soğutulmuş su ile Fan-Coil cihazları ile veya yapıda kurulu bulunan yerden ısıtma sisteminin yoğuşmaya karşı önlemler alınmak suretiyle yerden serinletme sistemi olarak kullanılması ile mümkündür. Bunun yanı sıra ısı pompalarının kullanımı ile birlikte duvardan ve tavandan serinletme sistemleri de geliştirilmiş ve Avrupa’da yoğun bir şekilde kullanımına başlanmıştır.
Su Kaynaklı Isı Pompaları ise enerjisini sudan veya toprağa döşenmiş olan boru hatlarındaki antifriz akışkandan alırlar. Sudan suya ısı pompaları, ısıtma soğutma yapılacak olan yapının yakınlarında akarsu, göl veya deniz bulunması durumunda veya yapının altındaki toprakta yeraltı suyunun olması durumunda kullanılabilmektedir.
Böyle bir su yatağı olmayan yerlerde ise yeterli alana döşenmiş olan toprak altındaki borular veya yeterli sayıda açılmış olan sondaj kuyularına indirilen borular sayesinde topraktan enerji çekilmekte ve borular içindeki akışkanın ısınıp soğuması ile gerekli olan ısıtma veya soğutma enerjisini sağlamak mümkündür. Bu tip ısı pompaları yine Sudan/Suya ısı pompaları olmakla birlikte yaygın olarak Toprak Kaynaklı Isı Pompaları şeklinde bilinmektedir.
Su kaynaklı ısı pompaları, hava kaynaklı ısı pompalarına göre kurulum maliyetleri yüksek ama işletme maliyetleri son derece düşük sistemlerdir. Isı pompası yapılacak olan binanın bütün ısı kayıp ve kazanç hesapları doğru yapılmalı ve optimum kapasite tayini ile doğru cihaz seçilmelidir. Aksi halde gereğinden büyük seçilmiş bir cihaz için gereksiz yatırım maliyetleri ortaya çıkacaktır. Doğru seçilmiş ve doğru işletme şartlarında çalıştırılan su kaynaklı ısı pompaları ile COP 7-8 arasında verimlilik mümkündür. Yani verdiğimiz 1 birim enerji karşılığında, 7-8 birim enerji alınabilmektedir.
Güneş, dünyamız var oldukça tükenmeyecek bir kaynaktır ve ülkemiz güneşlenme süreleri olarak Avrupa’dan çok daha iyi şartlara sahip bir konumdadır. Bu avantajı kullanarak 10 yıllar içinde güneş enerjisi sayesinde fosil yakıtlara ihtiyaç duymadan tüm ısıtma ve soğutma enerji ihtiyacımızı ve bu cihazların ihtiyacı olan elektrik enerjisini güneşten üretmek mümkündür.
Güneş enerjisi sistemlerinin kullanımı ile binada ihtiyacımız olan kullanma sıcak suyunu neredeyse 12 ay boyunca bedava üretme şansımız olduğu gibi, kışın binanın ısıtma ihtiyacını, yüzme havuzu ısıtma ihtiyaçlarını da güneş enerjisi destekli yapmak mümkündür.
Şöyle örnek vermek gerekirse; aralık ayında hava sıcaklığının -5 °C olduğu bir günde bulutsuz bir havada o günkü ihtiyacın neredeyse tamamına yakını güneş enerjisi ile sağlanabilmektedir. İhtiyacın tamamının sağlanamadığı günlerde ise konfor şartlarını sağlamak için doğalgaz kazanı veya ısı pompası devreye girerek daha az bir enerji ile sistem ihtiyaçlarını karşılayabilmektedir.
Copyright © 2021 Berkmekanik Tüm Hakları Saklıdır.
